Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai liên tục quá tải, đặc biệt, có đêm các bác sĩ phải cấp cứu cho 6 người trẻ t.uổi bị đột quỵ, đã có trường hợp đến viện muộn phải chịu di chứng nặng nề…
T.iền sử tăng huyết áp nhưng không dùng thuốc, bệnh nhân đột ngột rơi vào đột quỵ
PGS.TS. Mai Duy Tôn – Giám đốc Trung tâm Đột quỵ (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, vào đêm 21/3/2024, Trung tâm đã cấp cứu 6 ca đột quỵ. Người nhiều t.uổi nhất là 45, trẻ t.uổi nhất mới chỉ 32. 4/6 ca đột quỵ được tái thông hiệu quả, người bệnh có cơ hội phục hồi gần như hoàn toàn.
Nữ bệnh nhân 32 t.uổi (quê Hưng Yên) được đưa vào viện với triệu chứng liệt nửa người trái hoàn toàn và nói ngọng giờ thứ nhất. Bệnh nhân được chẩn đoán nhồi m.áu não cấp do tắc động mạch cảnh trong phải giờ thứ nhất.
“Chỉ trong 35 phút kể từ khi nhập viện (tức ngay giờ thứ 2 của bệnh), bệnh nhân được dùng thuốc tiêu huyết khối. Tiếp đó, bệnh nhân được can thiệp tái thông động mạch cảnh não. Nhờ đồng thời áp dụng 2 phương pháp điều trị, tiêu huyết khối và lấy huyết khối, bệnh nhân đã hết nói khó, còn yếu nhẹ nửa người phải, chỉ số cải thiện tốt” – PGS.TS Mai Duy Tôn thông tin.
Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai liên tục quá tải, đặc biệt, có đêm các bác sĩ phải cấp cứu cho 6 người trẻ t.uổi bị đột quỵ.
Cùng thời điểm đó, Trung tâm tiếp nhận nam thanh niên 32 t.uổi nhập viện trong tình trạng liệt nửa người và không nói được. Nam thanh niên đang chơi cầu lông với bạn thì đột ngột liệt nửa người và nói khó, được bạn đưa thẳng vào Trung tâm Đột quỵ.
Đến viện trong “giờ vàng” (gần 1h sau khi có triệu chứng), nam thanh niên được chẩn đoán nhồi m.áu não cấp giờ thứ 1 do tắc động mạch não giữa phải đoạn M1 và được chỉ định dùng thuốc tiêu huyết khối.
Tua trực điện quang đã sẵn sàng để rút ngắn tối đa thời gian tái thông mạch m.áu cho ca bệnh này. Sau 30 phút can thiệp, động mạch não giữa phải đã được tái thông hoàn toàn (mức độ tái thông TICI 3).
Nhờ đến viện sớm và được điều trị tái tưới m.áu tích cực bằng cả 2 phương pháp tiêu huyết khối và can thiệp lấy huyết, sau 30 phút can thiệp, động mạch não giữa phải đã được tái thông hoàn toàn. Bệnh nhân đã nhanh chóng hồi phục gần như hoàn toàn, có thể nói chuyện và đi lại như bình thường.
Trường hợp khác là nam bệnh nhân 36 t.uổi (quê ở Bắc Ninh, hiện đang sinh sống và làm việc tại Phú Quốc), được chuyển từ Phú Quốc tới Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, trong tình trạng liệt nửa người, nói khó.
Không may mắn như ca bệnh trước, sau khi thăm khám, chụp MRI, DSA làm chẩn đoán, các bác sĩ xác định bệnh nhân bị nhồi m.áu não do tắc động mạch cảnh trong – não giữa trái giờ thứ 12.
“Đây là bệnh lý hiếm gặp của mạch m.áu não thường xảy ra ở t.uổi 30-50 ở nhóm bệnh nhân Đông Á. Bệnh tiến triển mạn tính gây hẹp dần, tắc động mạch cảnh trong sọ và các mạch m.áu nhỏ tăng sinh để bù trừ. Bệnh nhân đang tiếp tục được theo dõi, điều trị nội khoa, tuy nhiên sự phục hồi rất chậm”- PGS.TS Mai Duy Tôn thông tin.
Theo PGS.TS Mai Duy Tôn, đây là bệnh lý hiếm gặp của mạch m.áu não, thường xuất hiện ở người từ 30-50 t.uổi. Tuy đã được can thiệp, song bệnh tiến triển chậm. Nếu bệnh nhân đi tầm soát đột quỵ sớm sẽ không dẫn đến hậu quả đáng tiếc.
Nặng nhất là ca cấp cứu trong đêm cho nữ bệnh nhân 40 t.uổi chuyển từ tuyến dưới lên. Bệnh nhân có t.iền sử tăng huyết áp nhưng không dùng thuốc. Trong ca làm việc ban đêm, bệnh nhân đột ngột đau đầu và hôn mê. Khi đưa vào bệnh viện tuyến dưới, huyết áp của bệnh nhân lên tới 240/200 mmHg.
Bệnh nhân được đặt nội khí quản, thở máy và chuyển đến Bệnh viện Bạch Mai. Nữ bệnh nhân được chẩn đoán c.hảy m.áu đồi thị phải – cuống não với thể tích m.áu tụ 60ml và có tiên lượng rất nặng, nguy cơ t.ử v.ong.
Cách nào để phòng ngừa đột quỵ?
Theo các chuyên gia, đột quỵ là nguyên nhân thường gặp thứ hai gây t.ử v.ong tại Việt Nam. Trong số người sống sót sau đột quỵ, tỷ lệ bị khuyết tật do đột quỵ ở mức cao. PGS.TS Mai Duy Tôn thông tin, mỗi ngày Trung tâm Đột quỵ tiếp nhận đến 50 bệnh nhân đột quỵ, trong đó chỉ khoảng 20% bệnh nhân đến viện trong “thời gian vàng”.
Con số này đã tăng lên so với trước đó, nhưng so với nhiều trung tâm trên thế giới, tỉ lệ này còn thấp. Có nhiều trung tâm, bệnh nhân đến trong “thời gian vàng” đạt 50-75%.
GS Jeyaraj Durai Pandian – Chủ tịch Hội Đột quỵ thế giới cho rằng đội ngũ y bác sĩ tại Trung tâm Đột quỵ đã làm việc rất nỗ lực và luôn sẵn sàng cấp cứu bệnh nhân đột quỵ.
Hiện nay, nhiều người vẫn tin các kinh nghiệm truyền miệng, sơ cứu sai như chích m.áu đầu ngón tay, chích m.áu tai, rồi cho người bệnh dùng các loại thuốc an cung… bỏ qua “thời gian vàng” đến viện.
Với những yếu tố huyết áp, mỡ m.áu, tiểu đường, béo phì, thói quen hút thuốc… đột quỵ cũng có nguy cơ xảy ra ở người trẻ.
Vì thế PGS.TS Mai Duy Tôn đưa ra 3 khuyến cáo tầm soát, phòng ngừa đột quỵ ở cả người trẻ và các nhóm đối tượng khác như sau:
Mỗi người nên thường xuyên tập luyện, vận động, kiểm soát cân nặng, từ bỏ thói quen hút thuốc, ăn uống không lành mạnh.
Tầm soát các yếu tố nguy cơ của đột quỵ: tim mạch, huyết áp, mỡ m.áu, tiểu đường….
Khi có một trong các biểu hiện của đột quỵ (giảm thị lực, yếu tay chân, nói ngọng/nói khó, đau đầu, chóng mặt…. ) cần đưa người bệnh đến ngay các đơn vị điều trị đột quỵ để được chẩn đoán, điều trị kịp thời.
7 thói quen xấu dễ gây đột quỵ, nhiều người không biết vẫn làm
Đột quỵ là căn bệnh nguy hiểm, có xu hướng gia tăng và ngày càng trẻ hóa. Dưới đây là 7 thói quen xấu dễ gây đột quỵ mà nhiều người mắc phải được bác sĩ chỉ ra.
Ngồi bật dậy ngay khi vừa ngủ dậy vào sáng sớm
Không kể đông hay hè, đa phần mọi người đều có thói quen ngồi bật dậy ngay khi vừa thức dậy. Tuy nhiên đây lại là một thói quen xấu làm tăng nguy cơ đột quỵ. Nguyên nhân là do huyết áp thường tăng cao vào buổi sáng sớm khi mới thức dậy. Bật dậy ngay khi vừa mở mắt sẽ khiến huyết áp tăng đột ngột, từ đó sức ép lên các thành mạch cũng sẽ tăng lên, hình thành nên các cục m.áu đông, gây tắc lòng mạch.
Để tránh đột quỵ, tốt nhất bạn nên tuân theo nguyên tắc “2-2-1”: Thức dậy và nằm trên giường trong 2 phút, ngồi dậy và ngồi trên giường 2 phút, sau đó hạ chân xuống giường trong 1 phút rồi mới đứng dậy và đi xuống đất.
Thức khuya thường xuyên
Nhiều người có thói quen thức khuya mỗi ngày, đặc biệt là đối với những người đang làm trong ngành công nghệ thông tin, bác sĩ, nhà thiết kế, biên kịch… Tuy nhiên không phải ai cũng biết thói quen này sẽ làm tăng gánh nặng cho tim, thường xuyên thiếu ngủ thì càng làm tăng khả năng đột tử.
Tắm đêm
Tắm đêm vào mùa đông khiến nguy cơ đột tử tăng cao, đặc biệt là ở những người có t.iền sử mắc bệnh huyết áp, tim mạch, mỡ m.áu,… Nguyên nhân, vào buổi đêm nhiệt độ thường xuống thấp nên tắm vào thời điểm này sẽ dễ khiến cơ thể bị lạnh. Nhẹ thì bạn có thể mắc phải các triệu chứng như đau đầu, đau tay chân, nặng hơn là đột quỵ.
Lời khuyên dành cho mọi người là nên tắm trước 20h. Trước khi tắm nên rửa chân bằng nước ấm, dùng khăn hoặc tay xoa nóng da 3-5 phút rồi từ từ đổ nước lên cơ thể để cơ thể thích nghi dần. Tránh xả nước đột ngột từ trên đầu xuống vì điều này sẽ khiến cơ thể không kịp chuẩn bị, gây ra sự giãn nở đột ngột của các mạch m.áu trong đầu và cơ thể, từ đó dẫn đến đột quỵ.
Đi ra ngoài hoặc mở cửa sổ ngay sau khi thức dậy
Hành động này có thể gây ra các bệnh về tim mạch hoặc đột quỵ, bởi vào buổi sáng mùa đông, nhiệt độ ngoài trời và trong nhà thường chênh lệch rất lớn. Rời khỏi chiếc giường ấm áp và lập tức đối mặt với không khí lạnh sẽ khiến các động mạch vành bị co thắt, dẫn tới tình trạng thiếu m.áu cơ tim.
Lời khuyên dành cho bạn là sau khi thức dậy, bạn có thể điều chỉnh điều hòa lên khoảng 26 độ hoặc nằm (ngồi) trong chăn một lúc để cơ thể quen dần với nhiệt độ phòng trước khi đi ra ngoài.
Ăn quá mặn
Chế độ ăn nhiều muối là một trong những yếu tố nguy cơ chính dẫn tới huyết áp cao, đột quỵ. Ngoài ra, chế độ ăn nhiều đường, nhiều chất béo cũng không tốt cho sức khỏe mạch m.áu.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, bạn không nên ăn quá nhiều mỡ động vật và thức ăn có nhiều cholesterol như thịt mỡ, óc động vật, gan, trứng cá.
Thường xuyên uống rượu
Các nghiên cứu chỉ ra rằng, so với những người uống ít hoặc kiêng rượu thì những người nghiện rượu nặng có nguy cơ đột quỵ tăng 22%. Liều thuốc an toàn nhất để tránh đột quỵ là nói không với bia rượu.
Ngồi quá lâu, ít vận động
Ngồi lâu mỗi ngày khiến con người dễ béo, m.áu lưu thông chậm lại. Điều này sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, mạch m.áu não.
Lưu ý, khi bạn bắt đầu tập thể dục, bạn nên thực hiện từng bước một, cường độ vừa phải theo thể lực của bản thân. Nhiều người thường xuyên lười vận động, đột ngột tăng cường độ vận động dễ khiến cơ thể bị quá tải, gây thiếu oxy não và thiếu m.áu cục bộ cấp tính, dễ dẫn đến đột quỵ.
